"13-cü maaş" nədir, kimlərə verilir və... - Necə hesablanır?

 SAVASHMEDİA.az ehtiyacı nəzərə alaraq, mövzunu araşdırıb.

 "13-cü maaş" nədir?

 "13-cü maaş" ilin sonunda işçilərə verilən əlavə pul mükafatı kimi qəbul edilir. Bu mükafatın məqsədi işçilərin məhsuldarlığını və effektivliyini artırmaqdır. Əslində, bu cür mükafatlar "ilin nəticələrinə görə mükafat" da adlandırıla bilər.

 Kimlərə verilir?

 "13-cü maaş"ın kimlərə veriləcəyi müəssisənin rəhbərliyinin qərarından asılıdır. Bu mükafatın verilməsi, işçilərin şəxsi nəticələrindən asılı olmayaraq, müəssisənin ilin sonuna olan maliyyə nəticələrindən və imkanlarından asılıdır. Əgər ilin sonunda müəssisə zərər ilə işləyibsə, əlavə mükafatlar verilmir.

Əgər müəssisə və işçilər arasında bağlanılan əmək müqaviləsində və ya kollektiv müqavilədə "ilin sonuna mükafatlandırma" barədə bənd varsa, bu zaman "13-cü maaş"ın verilməsi müəssisənin öhdəliyidir. Əgər bu mükafat ödənilməzsə, işçi məhkəməyə müraciət edərək hüquqlarını bərpa edə bilər.

Necə hesablanır?

"13-cü maaş"ın məbləği müəssisə rəhbərliyinin qərarına əsasən müəyyən edilir. Bu məbləğ müxtəlif formalarda ola bilər:

Sabit məbləğ: Müəyyən bir məbləğ olaraq təyin edilir.

Əmək haqqının müəyyən faizi: Məsələn, işçinin aylıq əmək haqqısının müəyyən faizi qədər.

Orta aylıq əmək haqqı: İlin ortalama əmək haqqı əsasında hesablanır.

Bu hesablamalar müəssisənin daxili siyasətinə və maliyyə imkanlarına əsaslanır. Özəl sektorda isə illik, yarım illik, rüblük və aylıq bonuslar şəklində mükafatlandırma tətbiq oluna bilər. 

Nə vaxt verilir?

"13-cü maaş" adətən ilin sonunda, xüsusən yeni il bayramı ərəfəsində verilir. Lakin bu, müəssisənin maliyyə vəziyyətinə və daxili siyasətinə görə dəyişə bilər. Bəzi hallarda, ilin nəticələrinə görə pul mükafatı və ya "13-cü maaş" il bitdikdən sonra, müəssisənin maliyyə hesabatları dərc edildikdən sonra ödənilir. 

"13-cü maaş"ın verilməsi qanunla tənzimlənməyib və müəssisənin daxili siyasətinə əsaslanır. Bu mükafatın kimlərə veriləcəyi, necə hesablanacağı və nə vaxt ödəniləcəyi müəssisənin rəhbərliyinin qərarına bağlıdır. Əgər əmək müqaviləsində və ya kollektiv müqavilədə bu barədə xüsusi bir bənd varsa, müəssisə bu öhdəliyi yerinə yetirməlidir. Əks halda, "13-cü maaş"ın verilməsi məcburi deyil.

Səlcuq